در عين حال مى دانيم كه در بيشتر دستورات اسلام اگر همه فلسفه آن بر ما روشن نيست ـ اجمالى از سود و زيان آنچه امر و نهى شده كاملا آشكار است، در اسلام به خداپرستى و خير و عدالت و عفت و نيكى به ديگران و احسان به پدر و مادر و بستگان و كار و كوشش و راستى و وفا و يكرنگى، و نيز به نماز و روزه و زكوة و انفاق و امر به معروف و نهى از منكر و حج و جهاد و... امر شده، و از بت پرستى و شرّ و ستم و فحشاء و بدخواهى مردم و بدرفتارى با پدر و مادر و معاشران، و سستى و تنبلى، و دروغ و جفاكارى و نفاق، و نيز از شراب و قمار و زنا و ثروت اندوزى نادرست و دنياپرستى و بى تفاوتى در اجتماع و تسليم و ذلت در برابر دشمنان و... نهى شده است; و كدام خردمند است كه در سودمندى آنچه در اوامر برشمرديم و زيانمندى آنچه در مناهى ذكر كرديم ترديد داشته باشد، اگر چه تمام ابعاد فلسفى هر يك از اين احكام را نداند؟!
بنابر اين ندانستن فلسفه حكمى، يا ندانستن تمام فلسفه حكمى به هيچ وجه بهانه سرپيچى از انجام آن نمى تواند باشد; زيرا اطاعت ما از خداى متعال تعبد محض نيست، بلكه حتى تعبد ما نيز بر اساس شناخت و آگاهى ما از علم و دانايى و مهر و خيرخواهى و كمال و بى نيازى «او» است، كه نامش عزيز و جليل باد.
اضافه بر اين، مرسوم خام انديشان است كه در بررسى سود و زيان يك فرمان اسلامى، تنها به فوايد جسمى و بهداشتى و حداكثر به فوايد اجتماعى آن توجه مى كنند، در حالى كه پيروى از احكام اگر تنها به جهت همين فوايد صورى باشد و نه به عنوان اطاعت از خداى متعال، ما هرگز به بندگى و تسليم در برابر خداى متعال كه از اهداف مترقى و برتر اسلام است نخواهيم رسيد به همين جهت روزه حتماً بايد با نيت و قصد قربت و براى رضاى خداوند متعال انجام شود، و بدون نيت باطل است.
روزه بدون نيت و قصد قربت ممكن است فوايد جسمى را دارا باشد ولى سازندگى و فوايد روحى اين عبادت انسان ساز را فاقد خواهد بود، مسلمان بايد تسليم خدا باشد نه پرستنده تشخيص خود، و بديهى است اگر در مسير تسليم در برابر حق، فلسفه احكام را نيز پى جويى كنيم و به برخى از آنها پى ببريم، شايسته و پسنديده است.
