نظم و انضباط

وقت شناسى و نظم و انضباط در امور از مظاهر تمدن انسانى و از عوامل مهم توفيق و پيشرفت است شايد برخى گمان كنند كه اين از ويژگيهاى زندگى غربيان و تمدن آنهاست، در حالى كه نظم و انضباط و تنظيم اوقات از تعليمات اصيل اسلام است، از حضرت اميرمؤمنان صلوات اللّه عليه در اولين فرازهاى وصيت خود به فرزندانش آمده است كه به دو فرزند عزيزش حضرت امام حسن و امام حسين(عليهما السلام)فرموده اند: «اُوصيكُما وَجَميعَ وَلَدى و َاَهْلى وَمَنْ بَلَغَهُ كِتابى بِتَقْوَى اللّهِ وَ نَظْمِ اَمْرِكُمْ...»^[21] : «شما و همه فرزندان و اهل بيتم و هر كسى را كه نامه ام به او برسد به تقوى و نظم در كارهايتان سفارش مى كنم و ...».

اصولا فرائض اسلامى شاهد توجه اسلام به نظم و انضباط است; هر يك از نمازهاى پنجگانه را بايد در وقت مخصوص آن بجا آورد، مراسم حج بايد در وقت و مكان ويژه خود انجام شود، و روزه نيز در ماه مبارك رمضان با ديدن هلال ماه شروع و با ديدن هلال ماه شوال خاتمه مى يابد، و نيز هر روز از سپيده دم آغاز و به مغرب پايان مى پذيرد، و با توجه به اينكه ماه رمضان ماه قمرى است طبعاً در فصول چهارگانه سال جريان دارد، و گاه در روزهاى بلند تابستان و گاه در روزهاى كوتاه زمستان قرار مى گيرد، و در همه ى شرايط لازم است كه لحظه و دقيقه را نيز در شروع سپيده دم و آغاز مغرب در نظر داشت و به هيچ وجه روزه دار نمى تواند از نظام آن سرپيچى نمايد و اين خود درسى است كه مسلمان نيز دقيق و منظم شود، و امور خويش را در زندگى تنظيم كند.

*   *   *

آنچه برشمرديم، گوشه هايى از برخى نتايج و آثار فريضه ى الهى روزه است، و ماه روزه اضافه بر اينها سودمنديها و بركات ديگرى نيز دارد كه در پرورش اسلامى فرد و جامعه بسيار مؤثر است:

ماه مبارك رمضان، ماه خدا، ماه آشنائى با قرآن، ماه عبادت، ماه دعا، ماه آمرزش، ماه توبه و بازگشت از گناهان و اصلاح خود است.