- انسان شناسى
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- همه صفحات
يكى از حكما مى نويسد:
اگر در انسان حقيقتى كه او را از اجسام ديگر ممتاز كند وجود نمى داشت، هيچ فضيلتى بر ساير موجودات در طبيعت نمى داشت; زيرا كمالات مادى در معادن، نباتات و حيوانات ظهور آنها بيشتر از ظهور در انسان است، و بر فرض كمالات او در شئون مادى كمتر از موجودات در طبيعت نباشد. تفاوت وى بر آنها از جنس تفاوتى خواهد بود كه بين انواع مختلف وجود دارد مانند تفاوت حيوان با جماد و گياه با حيوان و يا تفاوت طلا با نقره و نقره با آهن و... در صورتى كه تفاوت انسان بر ساير موجودات طبيعى از اين قبيل تفاوتها نيست، حقيقتى كه در او ايجاد شده و او را ممتاز از غير قرار داده است، در شرع از آن تعبير به روح و در حكمت از آن به نفس ناطقه مى كنند. بين اين حقيقت و ساير پديده هاى موجود در طبيعت تفاوتى ذاتى هست و اثرى كه به آن اختصاص دارد، دو نوع است:
1ـ علم به معقولات.
2ـ عمل خير ناشى از اراده عقلى كه خالى از شائبه شهوت، غضب و... مى باشد و در
چنين صورتى برى انسان رضايت خدا و قرب به او ميسّر مى شود.[5]
برترى وجودى انسان نهفته در مرتبه انسانى نفس اوست. مرتبه اى كه از آن به روح الهى در نزد اهل شرع و دين و نفس ناطقه در نزد اهل حكمت تعبير مى شود. برخوردارى او از چنين مرتبه وجودى دو ويژگى را در او نهاده است. اول اينكه بر خلاف ساير پديده هاى طبيعت كه صرفاً حركتى مادّى و احياناً حسّى (كه خالى از شائبه مادّى نيست) دارند، داراى حركتى علمى در شعاع عقل است. و زندگى را بر اساس تفكر عقلى تنظيم مى كند و دوّم اين كه رفتارهاى خوب او هرچند جنبه مادّى و حسى داشته باشد از اراده اى عقلانى و احياناً عرفانى ناشى مى شود. ظهور فعلى اين دو ويژگى نشانه رشد و كمال مرتبه انسانى است. و سبب برترى انسان در مرحله خلق و كمال مى باشد.
