«وَيَرىَ الَّذينَ اوُتُوا الْعِلمَ الَّذى أنْزِلَ إلَيْكَ مِنْ رَبِكَ هُوَ الْحَقَ ويَهْدى إلى صِراطِ العَزيزِ الْحَمِيدِ.»^[44]; كسانى كه علم الهى به آنان داده شده مى بينند آنچه به تو از جانب پروردگارت نازل شده است، حق است و به راه (خداى) توانا وستوده شده هدايت مى كند.

در تفسير صافى، به نقل از قمى، مصداق «اوتوالعلم» را اميرالمؤمنين على(عليه السلام)قرار داده است كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) را ـ به آنچه برايشان نازل شده است ـ تصديق فرمود.^[45] على(عليه السلام) از كسانى است كه داراى عرفان كامل بعد از عمل است.

معرفت شهودى و رابطه اى كه در پرتو آن حاصل مى شود، كمال نهايى انسان را تشكيل مى دهد كه از آن، به قرب الهى نيز تعبير مى كنند. اطلاق قرب بدان جهت است كه انسان از جنبه وجودى به خدا نزديك شده است; چنانكه اطلاق معرفت شهودى به لحاظ يافتن حق است. در اين جا، قرب شهود، رابطه، عين يكديگرند. هر چند از نظر مفهوم متفاوتند ـ قرب، همان شهود; و شهود، همان رابطه حضورى با خداست. مردى از خوارج بر امام باقر(عليه السلام) وارد شد و عرض كرد: «اى ابا جعفر، چه چيز را عبادت مى كنى؟» فرمود: «الله»، عرض كرد: «آيا او را ديده اى؟» حضرت فرمود: «چشمهاى ظاهر، او را نمى بينند ولى قلبها او را به حقايق ايمان مشاهده مى كنند.^[46]

امام باقر(عليه السلام) معصوم است و آنچه مى فرمايد، صحيح و مطابق با واقع بوده و خود نيز به مقام عرفان راه يافته و رابطه اش با خدا، شهودى است نه ذهنى و تصورى فقط; بدين جهت با بيان عالى خودشان فهماندند كه مشاهده و رابطه شهود در پرتو حقايق ايمان امكان پذير است. تا اين جا بيان شد كه نحوه رابطه انسان با خدا دو صورت دارد:

1. بر اساس معرفت اكتسابى.       2. بر اساس معرفت شهودى.