وَ أنْ تُعْجِبَ بِأَعْمـالِناْ

خدايا! به تو پناه مى برم از اين كه به اعمال و كارها و عباداتمان بباليم و مغرور شويم و چونان اعمال خود را بپسنديم كه هيچ گونه تقصير و نقصان در آن احتمال ندهيم.

عمل اعمّ از اينست كه جوانحى و قلبى و يا جوارحى و توسط اعضاى بدن باشد. عُجب به اعمال، اينست كه صالح عملش را عظيم و بزرگ بشمارد و آن را كثير و زياد بداند و حالت شادمانى بيجا براى او پيش آورد كه سبب منّت گذاشتن بر خداى متعال شود و هيچ گونه تقصير و كوتاهى در نفسش براى خود نبيند^[343]. البته سرور و شادمانى به انجام عمل صالح كه تواضع الهى و شكر گزارىِ خالقِ متعال وطلبِ ازدياد آن عمل و غفرانِ تقصيرهاىِ در عمل را در بر داشته باشد، بسيار نيكو و ممدوح است.

حضرت اميرالمؤمنين على(عليه السلام) فرمود: «وَ إِيّاكَ وَ الاِْعْجـابَ بِنَفْسَك وَ الْثِّقَةَ بَمـا يُعْجِبُكَ مِنْهـا وَ حُبِّ الاْطْراءِ فَإنَّ ذلِكَ مِنْ أوْثَقِ فُرَصِ الْشَيطـانِ فى نَفْسِهِ لِيَمْحَقَ مـا يَكُونُ مِنْ إحْسـانِ الْمُحْسِنينَ^[344]» از خودپسندى و تكيه به چيزى كه تو را به خود پسندى وا دارد بپرهيز. و از اين كه دوست بدارى كه مردم تو را بسيار بستايند، زيرا اين حالت از مهمترين فرصتهاى شيطان است تا نيكىِ نيكو كاران ( و اثر معنوى آن) را از بين ببرد.

امام كاظم(عليه السلام) فرمود: «ألْعُجْبُ دَرَجـاتٌ، مِنْهـا أَنْ يُزَيّنَ لِلْعَبْدُ سُوءُ عَمَلِهِ فَيَراهُ حَسَناً فَيُعْجِبُهُ وَ يَحْسِبُ أنَّهُ يُحِسنُ صُنْعاً وَ مِنْهـا أنْ يُؤمِنَ الْعَبْدُ بِرَبّهِ فَيَمُنُّ عَلَى اللّهِ عَزّوَجَلّ وَ لِلّه عَلَيْه فيه الْمَنُّ^[345]» عُجب داراى انواعى است. از جمله اين كه عمل بد و گناه بنده برايش زينت داده مى شود و آن را نيكو مى بيند و خوشش مى آيد وگمان مى بردكه كارى نيكو مى كند. و ديگر اين كه بنده ايمان مى آورد به پروردگار خودش و بر خداى بزرگ و با جلالت منّت مى گذارد. در صورتى كه براى خداست كه بر او منت گذارد( به جهت اسلام و ايمانى كه دارد).