اگر واجب ادا شد استحباب باقى است

گاهى بعضى از اين امور در برخى از ارحام و در پاره اى مواقع عرفاً قطع رحم نيست پس اگر قطع رحم نبودنش مسلم شد، انجام دادن آن صله اى كه عدم وجوبش معلوم است مستحب خواهد بود و اگر واجب نبودنش مسلم نيست بايد رعايت احتياط را كرد. يعنى حتى الامكان كارى كرد كه يقين داشته باشد كه اين گناه بزرگ از او سرنزده است.

قطعِ قاطع رحم هم حرام است

در صورتى كه بعضى از ارحام نسبت به شخص قطع رحم نموده باشد، نمى توان با او مقابله به مثل كرد. يعنى او هم نمى تواند كارى كند كه در عرف قطع رحم محسوب شود و به عبارت ديگر قطع رحم نسبت به جميع ارحام حرام است. حتى آنهائى كه با او قطع رحم نموده اند. چنانچه در اخبار آمده و رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: نيايد قطع رحم كنى هر چند رحم از تو بِبُرَّد.^[11]

فرمايش حضرت صادق(عليه السلام) در مورد قاطع رحم

عبدالله بن سنان گفت: به حضرت صادق(عليه السلام) عرض كردم پسر عموئى دارم كه من به او صله مى نمايم و او از من مى بُرد. پس من صله مى كنم او مى برد تا اينكه مى خواهم من هم بدين سبب از او ببرم. حضرت فرمودند: هرگاه صله خود را از او نبرى (ممكن است حياء كند و ديگر از او قطع ننمايد) پس خداوند رحمت خود را به تو و پسر عمويت متصل خواهد فرمود و اگر قطع خود را ادامه داد و تو هم قطع نمودى خداوند رحمت خود را از هر دوى شما قطع مى فرمايد.^[12]

نيكى به پاداش بدى

رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: با كسى كه به تو خيانت نموده خيانت نكن كه اگر كنى مثل او خيانتكار خواهى بود و نيز از رحمى كه از تو بريده نبر كه اگر بريدى مثل او قطع كننده رحم خواهى بود. و نيز فرمود بهترين اخلاق پسنديده كه آثار دنيوى و أخروى بر آنها مترتب است سه خصلت است: صله نمودن با كسى كه از او قطع نموده، عطا كردن به كسى كه از او دريغ داشته، عفو كردن از كسى كه به او ستم كرده.