رسول اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) براى پرورش افكار مسلمانان و راهنمائى آنان به وظائف اسلامى و انسانى در تمام مواقع مهمترين تذكرات را در مواقع مختلف در منبر و محضر به مردم مى داد. از آن جمله به مناسبت فرا رسيدن ماه مبارك رمضان و مهيا نمودن افكار مردم براى وظائف اجتماعى در منبر خطبه اى خواند و در خلال آن سه جمله را از پى هم فرمود: وَقِّروُا كِبارَكُم وَ ارْحَمُوا صِغارَكُم وَ صِلوُا أَرحامَكُم: بزرگسالان خود را احترام نمائيد، خردسالان خود را مورد ترحم و مهر قرار دهيد و ارحام خود را صله نمائيد.

با اينكه ذكر بزرگسالان و خردسالان شامل ارحام نيز مى شود، ولى چون مسئله صله رحم اهميت دارد حضرت آن را تخصيص به ذكر داد.

در حديث آمده است: كه خداوند سبحان فرموده است من رحمان هستم و نام رحم از اسم خودم مشتق نموده ام، پس هر كه صله رحم كند و با بستگان خود پيوند نمايد من او را با رحمت خود صله خواهم كرد و هر كس قطع كند من رحمت خود را از او قطع خواهم نمود.^[57]

اگر كسى صله رحم مى كند و به ارحام خود عملا و قولا خدمت مى نمايد ولى در مقابل از آنان اذيت و آزار مى بيند، پيشواى اسلام به چنين شخصى اجازه نمى دهد قطع رحم كند و خاطر نشان مى نمايد كه اين كار عذاب الهى را در پى دارد.

مردى به حضور پيغمبر گرامى(صلى الله عليه وآله وسلم) شرفياب شد. عرض كرد من ارحامى دارم و آنها را صله مى كنم، ولى آنان مرا آزار مى دهند، مى خواهم تركشان گويم. حضرت فرمود: در اين صورت خداوند همه شما را ترك خواهد گفت.

صله ارحام و نيكوكارى از عوامل جلب رحمت باريتعالى در دنيا و آخرت است و در حديثى امام صادق(عليه السلام) اين دو مطلب را در كنار هم ذكر كرده و از فايده دنيوى و أخروى آن نام برده است.

امام صادق(عليه السلام) فرموده: صله رحم و نيكى كردن به برادران حساب را در قيامت آسان مى كند و آن دو، آدمى را از گناه محافظت مى نمايد. پس شما به ارحام خود صله كنيد و به برادران خود نيكى نمائيد، اگر چه به سلام كردن نيكو و جواب سلام دادن نيكو باشد.^[58]

با توجه به اينكه مردم از جهت نيروى كار، بنيه مالى، تعداد عائله، سلامتى و بيمارى و ديگر جهات با يكديگر متفاوت هستند، قهراً صله رحم نيز متفاوت خواهد بود. افرادى كه در بين ارحام قدرت كار و درآمد كافى دارند و زندگى خود را به شايستگى اداره مى كنند به كمك مالى نياز ندارند، صله رحم در اين قبيل موارد به ديدن يكديگر رفتن، سلام و احوال پرسى نمودن و از آزار و اذيتشان پرهيز كردن است.