نقش روزه در تقويت اراده

حكومت غرايز و شهوات بر انسان خطرناكترين حكومتها است و آدمى را اسير و بى اختيار مى سازد، و به پستى و رذالت مى كشاند; مبارزه با سلطه شهوات نفس كه «جهاد اكبر» ناميده شده به پايمردى و اراده ايى استوار نياز دارد.

انسان با روزه دارى، كه امساك از خوردن و آشاميدن و خوددارى از برخى چيزهاى ديگر است، در واقع با خواهشهاى خويش مى جنگد، و در برابر غرايز خود مقاومت مى كند; تمرين اين عمل اراده و تصميم را در انسان نيرومند مى سازد، و جان را از قيد حكومت و سلطه هوسها و خواهشها مى رهاند.

در حديث است كه اميرالمؤمنين(عليه السلام) فرموده اند: «اَفْضَلُ النّاسِ مَنْ جاهَدَ هَواهُ^[10]وَاَقْوَى النّاسِ مَنْ غَلَبَ هَواهُ»^[11] : بهترين مردم كسى است كه با هواى نفس خود مبارزه كند و نيرومندترين آنان كسى است كه بر آن پيروز شود.

پس روزه داران از بهترين مردمند، چرا كه با خواسته هاى نفسانى مبارزه مى كنند، و اگر با مراقبت و كوشش از روزه خويش اين بهره را بگيرند كه بر نفس خود مسلط شوند از نيرومندترين مردم نيز خواهند بود.

صفاى دل و پاكى

روزه، چراغ معرفت و آگاهى را در درون برمى افروزد:

اندرون از طعام خالى دار *** تا در آن نور معرفت بينى^[12]

روزه، و بويژه روزه يك ماهه رمضان موجب مى شود كه حكومت شهوات و اميال شيطانى جاى خود را به حكومت تقوى و پيروى از دستورات الهى بدهد، و تيرگى هوسها و شهوات در جان آدمى به نورانيّت و روشنى باطن تبديل شود.