سوره توحيد
«بسم الله الرحمن الرحيم . قُل هُوَاللّه اَحدٌ» بگو كه او خداى يكتاست.
اَحَد، يعنى يكتا و يگانه اى كه از چيزى به وجود نيامده است و معنايش هم اَحدى است، نه در عقل، نه در وهم و نه در وجود، تقسيم نمى شود.
«اللّه الصّمد» يعنى سرور و مولايى كه همه به او توجّه مى كنند، آنچه كه درون ندارد (توخالى نيست) آنكه نمى خورد و نمى آشامد و نمى خوابد، وجودى ابدى كه هميشه بوده و همواره خواهد بود، يگانه در الوهيّت و خداوندى، برتر از صفاتِ مخلوقات... اينها همه در معناى صمد نهفته است.
«لَمْ يَلِدْ» يعنى چيزى از او به دنيا نيامده، مثل فرزند كه از مخلوقات پديد مى آيد و چيزهايى همچون خواب، چُرت، غم و غصّه، خنده و گريه، ترس و اميد، علاقه، مرگ، گرسنگى و سيرى و... نيز از او رخ نمى دهد (مادّى نيست كه اين خصوصيات را داشته باشد).
«و لم يُولَد» و از چيزى متولّد نشده است، مثل آنچه كه در عالم عناصر، چيزى از چيز ديگرى پديد مى آيد، مثل جنبنده از جنبنده، گياه از زمين، آب از چشمه، ميوه از درخت، يا مثل پيدايش ديدن از چشم، شنيدن از گوش، بوييدن از بينى، چشيدن از دهان، سخن از زبان، شناخت و تشخيص از قلب، آتش از سنگ، نه... هيچ يك از اينها نيست. او صمد است، نه از چيزى است، نه در چيزى است و نه بر چيزى است. پديد آورنده همه اشياء است، با قدرت خويش آنچه را بخواهد فانى مى سازد و آنچه را بخواهد باقى مى دارد.
«وَ لم يكنْ لَهُ كُفواً اَحدٌ» هيچ كس همتاى او نيست.
اين نيز اشاره اى گذرا به مضمون سوره توحيد بود. سوره اى كه فضيلت بسيار دارد، هر كس آن را سه بار بخواند، گويا همه قرآن را خوانده است و در حديث است: هر كس به خدا و قيامت ايمان دارد، خواندن سوره توحيد را بعد از هر نماز واجب ترك نكند، هر كس آن را بخواند، خير دنيا و آخرت را خواهد يافت و خود و پدر و مادرش آمرزيده خواهند شد.
