درس اوّل

مفهوم عقايد

عقايد جمع عقيده به معناى ايمان و آنچه مورد تصديق مى باشد هست. اعتقاد به خدا نبوّت و معاد نوعى عقيده است. اينها را عقايد دينى مى گويند، بدان جهت كه مورد تصديق شخص ايمان آورنده قرار مى گيرد.

در واقع شخص تصديق كننده خدا، نبوّت و معاد نوعى پيوند قلبى با آن موارد برقرار مى كند، زيرا عقيده از ماده عقد با چنين پيوندى همراه است.

تعريف علم كلام

علم كلام عبارت از علمى است كه ما را از روى دليل عقلى و يا نقلى به عقايد دينى آشنا مى كند و پاسخگوى سؤالها و شبهاتى است كه در ارتباط با عقايد و مسائل عقيدتى از سوى افراد داراى اعتقاد و يا افراد غير معتقد به دين مطرح مى شود.

كلام به معناى سخن است ولكن در اصطلاح به سخنى اطلاق شده كه مسائل عقيدتى را با دليل و برهان بيان مى كند. دليل و برهانى كه هماهنگ با سيره و گفتار رسول خدا(صلى الله عليه وآله) و هماهنگ با سيره و سخن أئمه معصومين(عليهم السلام)باشد^[1].

تعريف دين

دين داراى معانى مختلفى است. دين به معناى جزا، طاعت و حساب آمده است. و در اصطلاح به مجموعه قوانين و دستوراتى كه از جانب خداوند بر پيامبران و رسولان الهى نازل شده است، دين گفته مى شود; و شايد اطلاق دين بدان جهت هست كه جزا و پاداش الهى وابسته به اطاعت از اين قوانين و دستورات است.

«انّ الدين عندالله الاسلام»^[2] براستى دين در نزد خدا اسلام است، «هُوَ الّذى اَرْسَلَ رَسوُله بِالْهُدى و دين الحقّ»^[3] او خدايى است كه رسولش را براى هدايت خلق (و تبليغ) دين حق فرستاد.