خلاصه اين كه اگر حبّ ذات، خود محورى به دنبال داشته باشد ـ به اين معنا كه انسان، خودش را مقصد و مطلوب خويش قرار دهد ـ شكى در سقوط و انحطاط او نخواهد بود. زيرا هدف قرار دادن خود، حركت از نقص به جانب نقص است. نفس انسان تهى از كمالات فعلى است و از خود چيزى ندارد و در پرتو حركت بايد قواى باطنى را به ظهور فعلى برساند. لذا حركت بايد به سمتى باشد كه زمينه كسب فيض را فراهم آورد.

در صورتى كه حركت از خود به خود، حركت از فقر به فقر است و چنين حركتى نه تنها شرط كمال نيست، بلكه در جهت منفى (انحطاط و نقص بيشتر) انسان را سوق خواهد داد. اين نحوه دوست داشتن خود مذموم است و كلمه «خودخواهى» كه غالباً در عرف جامعه به كار مى رود، به همين مطلب نظر دارد كه شخص، خود را مطلوب قرار داده و هر چيزى را وسيله حركت به خود قرار دهد.

پس، اگر حبّ ذات سبب خودمحورى شود مذموم است، نه از آن جهت كه حبّ ذات است، بلكه از آن جهت كه سبب حركت از نقص به نقص شده است. امّا چنانچه حبّ ذات، انسان را به فقر وجودى اش آگاه كند به گونه اى كه خود را براى خالق و ربّ خود بخواهد، چنين حبّى نيكو و مثبت مى باشد و اين نه بدان جهت است كه حبّ ذات است بلكه بدان جهت كه شرط و وسيله اى جهت رسيدن به محبوب حقيقى مى باشد.

اگر در مسأله حبّ ذات درست دقت كنيم، پى خواهيم برد كه انسان از آن جهت كه وجودش را درك مى كند و ميل به هستى خويش دارد و دوام وجودش را خواهان است، خود را دوست دارد. و به همين لحاظ رنج انسان از هلاكت و نيستى است. لذا حبّ ذات زمينه رشد وجودى مى گردد، زيرا جمال و كمال نفس در گرو رشد وجودى است. و فطرت حبّ، رشد وجودى را از جمال و كمال مطلق طلب مى كند نه از موجودى ناقص و محدود.

پس، حبّ ذات آن گاه كه در جهت صحيح عقلى و دينى قرار گيرد، به خود محورى منجر نخواهد شد.