- انسان شناسى
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- همه صفحات
انسان هرچند در مرحله آفرينش برترى وجودى بر حيوانات و ديگر موجودات طبيعت دارد، لكن برترى او در رفتار و صفات معلول ظهور فعلى آن دو خاصيت است.
هر مرتبه از رشد عقلى و عملى نشانه اى از ترقّى و كمال در مرتبه انسانى است، البته توجّه داشته باشيم كه حركت عقلى و عملى جداى از تكاليف و اوامر و نواهى د ين نيست بلكه حركت دينى را در متن خود دارد[6] برترى انسان در مقام خلق و آفرينش داراى ارزشى وجودى است. و اگر در مقام اخلاق، انديشه و عمل توجهى به اين ارزش وجودى نباشد، چه بسا انسان نه تنها از حيوان كه از جماد پست تر شود و به بيان بلند قرآن در اسفل سافلين قرار گيرد. ظهور فعلى آن ارزش وجودى در گرو علم و عمل است كه انسان را در جايگاه ملكوتيان مى نشاند و از ظلمات خارج شده و در متن نور قرار مى دهد كه (اَللّه وَلىّ الَّذينَ امَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظلمات الى النور)[7] همان نورى كه بر پيامبر بزرگوار اسلام(صلى الله عليه وآله وسلم) و به واسطه او بر همه مردم نازل شده است (قد جاءكم من الله نور و كتاب مبين)[8] خلاصه اين كه انسان در مابين پديده هاى طبيعت از هستى برتر برخوردار است و در شعاع عقل و دين موفّق به ظهور فعلى اين هستى برتر و رشد و كمال آن مى شود.
ابعاد وجودى انسان كه منشأ افعال و صفات گوناگون هستند، هرچند داراى ارزش وجودى هستند و لكن ارزش انسانى و برترى آنها بر افعال و صفات حيوانى و جسمانى درگرو اطاعت و پيروى آنها از بعد انسانى است. به عبارت ديگر شرط برترى بعد طبيعى انسان بر پديده هاى موجود در طبيعت آن است كه خواسته هاى آن با توجه به فطرتهاى انسانى ارضاء شود و حركتى در جهت مقام انسانى داشته باشد. در غير اين صورت افعال در بعد طبيعى انسان يا ارزشى در سطح ارزش افعال مادى و حيوانى خواهد داشت، و يا به لحاظ رابطه منفى با بعد انسانى و عدم توجه به دو ويژگى موجود در مرتبه هستى انسانى (معرفت عقلى و عمل صالح) همراه با ارزش منفى خواهند بود. خسران انسان معلول همين رابطه منفى ابعاد نازل وجودى، با بعد عالى وجودى انسان است. انسانى كه توانايى دارد با ظهور فعلى هستى برتر خويش، در شعاع آگاهى عقلانى و عمل صالح اشرف بر موجودات طبيعى و احياناً فوق طبيعت شود، با ايجاد بيگانگى بين حقيقت انسانى و مراتب ديگر هستى اش در پست ترين منازل وجود (ماديّت) سقوط مى كند.
