در تحصيل لذّات انسانى آنچه متالّم مى شود و رنج مى برد، بُعد حيوانى است. خير و كمال در بُعد حيوانى، رشد غرايز و رسيدن به شهوات است و آن جا كه نفس در مرتبه حيوانى مهار شود و محدوديّتهاى عقلانى و دينى در نيل به شهوات براى آن پديد آيد، درد و رنج آن بُعد، قهرى خواهد بود. امّا بُعد انسانى از اين محدوديّت لذّت مى برد چون اين محدوديّت زمينه ميل خير و كمال انسانى را فراهم مى آورد. بنابراين، دنيا جايگاه تحصيل لذّات انسانى است; مشروط به اين كه به خدمت عقل و دين درآيد.

على(عليه السلام) فرمود: «إنَّ الْدُّنْيا دارُ صِدْق لِمَنْ صَدَقَها وَ دارُ عافِيَة لِمَنْ فَهِمَ عَنْها وَ دارُ غِنىً لَمَنْ تَزَوَّدَ مِنْها وَ دارُ مَوْعِظَة لِمَنْ إتّعَظَ بِها;

دنيا خانه راستى است، براى كسى كه آن را راستگو انگاشت و خانه تندرستى است براى كسى كه آن را شناخت و باور داشت، و سراى بى نيازى است براى كسى كه از آن توشه اندوخت و خانه پند است براى كسى كه از آن پند آموخت.»

«مَسْجِدُ أحِبّاءِ اللّهِ وَ مُصَلّى مَلائِكَة اللّهِ وَ مَهْبِطُ وَحْىِ اللّهِ وَ مَتْجَرُ أوْلِياءِ اللّهِ اكتَسَبُُوا فيها الرَّحْمَةَ و رَبِحُوا فِيهَا الْجّنةَ...;

مسجد دوستان خداست، و نمازگاه فرشتگان او و فرودگاه وحى خدا. و جاى تجارت دوستان او، رحمت (الهى) را در آن به دست آورند و بهشت را در آنجا سود برند^[116].»

بلى، نگاه استقلالى به دنيا، و تمام آرمانها و آرزوها را در آن خلاصه كردن، موجب مى گردد كه لذّات آن، عذاب آخرت را به همراه داشته باشد.

و بيان زيباى اميرالمؤمنين(عليه السلام) اشاره به همين مطلب است;