نظرى كه قوّه شهويّه را تحريك كند و زمينه اعمال هواهاى نفسانى را فراهم نمايد، ارزش اخلاقى منفى دارد; اگرچه بعد حيوانى لذّت مى برد و شادمان است، امّا بعد انسانى نه تنها لذّت نمى برد و در رنج است; بلكه آن را زيبا نمى بيند، زيرا معيار زيبايى در نظرش چيزى است كه زمينه رشد وجودى را در برداشته باشد.

نفس در بعد حسّى، همان صورت منعكس شده در ذهن را زيبا مى بيند; خواه نگرش به آن شَهَوى باشد خواه غير آن، ولى زيبايى در بعد عقلى، آن صورت منعكس شده نيست بلكه نحوه نظر به آن ـ كه آيه و نشانه اى از زيبايى وجود مطلق است ـ زيبا مى باشد.

زيباييهاى حسّى داراى بقا نيستند; منظره هاى جالب طبيعت با يك طوفان زيبايى خويش را از دست مى دهند; جوان زيبا با پير شدن يا در اثر حادثه اى، زيبايى اش را از دست مى دهد و بالاخره زيبايى حسّى با تغيير و تحوّل مادّى دگرگون مى گردد. لذّت اين گونه زيباييها موقّت است. فطرت انسانى در پى لذّات دائمى بوده و فطرت توحيدى و كمال جويى انسان، لذّات گذرا را معدوم مى پندارد.

على(عليه السلام) فرمود: «لا لَذّةَ فى شهوة فانية^[79];

در شهوتى كه فناپذير است لذّتى نيست.»

زيبايى حسّى اگرچه ممكن است به نفس آرامش نسبى بخشد; امّا هيچ گاه به آن قانع نمى گردد و بى نياز نمى شود. اين آرامش، زودگذر بوده و سختى ها به دنبال خواهد داشت; اين لازمه شيرينى دنياست.

على(عليه السلام) فرمود: «حَلاوَةُ الدُّنْيا توُجِبُ مِرارَةَ الاخِرَة وَ سُوءُ الْعُقْبى^[80];