- انسان شناسى
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- همه صفحات
«إنَّ الْعَقْلِ عِقالٌ مِنَ الْجَهْلِ[52]; عقل ريسمانى است كه ] نفس را از افتادن در[ جهل مى بندد.»
اين نيرو در حقيقت حصار و دژى است كه نفس را از نفوذ آلودگيها و آفات جهل و گمراهى محفوظ مى دارد.
«وَ الْنَّفْسُ مِثْلُ أَخْبَثِ الْدَّوابِّ فإنَ لم تُعْقَلْ حارَتْ[53];
نفس مانند بدترين جنبندگان است، اگر عاقل نشود، هلاك مى گردد. (در پرتگاه جهل و ضلالت و شهوات مى افتد و در مرتبه حيوانى سقوط مى كند).»
حضرت على(عليه السلام) فرمود: «أَلْنُفُوسُ طَلِقَةٌ لكِنَّ أَيْدي الْعُقُولِ تُمْسِكُ أعِنَّتَها عَنِ الْنُّحوسِ[54];
نفسها] ى مردم[ آزاد و رهايند، لكن دست عقل عنان و زمام آنها را گرفته و از بديها نگاهشان مى دارد.»
عقل به عنوان نيروى مشخِّص حق و باطل در حسن و قبح مسائل، ظرف مسائل اخلاقى در بعد نظرى و عملى است[55]. بهره گيرى معنوى از عقل در خداشناسى، هستى شناسى، معاد شناسى و مسائل اخلاقى و... نه تنها داراى ارزش اخلاقى مثبت بوده بلكه عاملى مهم در ظهور فضايل و صفاتى است كه داراى ارزش اخلاقى مثبت هستند. هر چند صحبت از مفهوم عقل و مسائل مربوط به عقل به نحو گسترده در اين مقام نمى گنجد; ولى به دليل اهميت مطلب به چند نكته اشاره مى كنيم.
1ـ توصيف عقل در روايات 2ـ رابطه عقل و دين 3ـ عالى ترين بهره گيرى از عقل
