در قرآن مجيد و روايات اسلامى اغلب سعادت در كنار شقاوت ذكر شده و اين، بيانگر آنست كه اين دو در جهتى خلاف يكديگر قرار دارند.

علاوه طباطبايى مى فرمايد: «بين سعادت و شقاوت تقابل است; پس، سعادت هر موجودى در نايل شدن او به چيزى است كه برايش خير است، و خير آنست كه سبب كمال انسان شده و از آن لذّت ببرد... و شقاوت، محروم بودن از خير است^[295]».

سعادت، امرى معنوى بوده و قبل از رسيدن به آن، نمى توان درك كاملى از مصداق آن داشت. البته با توجه به روايات مى توان يك فهم حصولى نسبت به آن پيدا كرد و تا حدّى توجيه شد. و اين توجيه و آگاهى براى ايجاد زمينه سعادت و دورى از شقاوت كافى است.

از على(عليه السلام) است كه فرمود: «لا يَسْعَدُ إمْرُءٌ إلاّ بِطاعَةِ اللّهِ سُبْحانَهُ وَ لا يَشْقى امْرُءٌ إلاّ بِمَعْصِيَةِ اللّهِ;

انسان جز به اطاعت از خداى سبحان به سعادت نمى رسد، و جز به معصيت خدا شقى نمى گردد.»

روايت فوق بيانگر معناى سعادت از ديدگاه اسلام است. آنچه از بيان اميرالمؤمنين(عليه السلام)و تعريف علامه طباطبايى از سعادت و شقاوت استفاده مى شود. اينست كه:

1ـ انسان با اطاعت از خدا، زمينه كمال انسانى و رشد معنوى را به وجود مى آورد.

2ـ كمال انسانى و رشد معنوى در رسيدن به قرب خداى متعال است.

3ـ قرب الهى در گرو ايمان انسان است; هر قدر ايمان نيكوتر باشد، انسان به خدا نزديكتر مى شود.