علائم و نشانه هاى ديگرى نيز در كتاب ها جمع آورى شده است; اما آيا اين علائم همه واقع مى شوند يا ممكن است در آنها تغييراتى به وجود آيد موضوعى است كه در جاى خود بررسى و مقرر شده و فرموده اند علائم بر دو قسم است: حتمى و غير حتمى، و آنچه حتمى است واقع مى شود.
در پاره اى روايات فرموده اند حتّى حتميّات هم ممكن است تغيير يابد، و آنچه تغييرپذير نيست چيزهايى است كه خداى متعال وعده فرموده و خداوند خلف وعده نمى فرمايد: «اِنَّ اللّهَ لا يُخْلِفُ الْميعادَ».[164]
بديهى است رواياتى كه محتومات را نيز قابل تغيير مى داند حالت انتظار را در جامعه شيعه قوى تر مى سازد تا هميشه منتظر باشند و خود را آماده سازند; زيرا ممكن است علائم واقع نشده باشد و در عين حال آن حضرت ظهور نمايد.
* * *
قيام امام(عليه السلام)
از مجموعه رواياتى كه پيشوايان معصوم(عليهم السلام) درباره وقايع قيام حضرت مهدى موعود(عليه السلام) فرموده اند چنين برمى آيد كه:
آن گرامى پس از غيبتى طولانى، به فرمان خدا در مكّه و كنار كعبه (ميان ركن و مقام) ظهور مى فرمايد، پرچم و شمشير و عمامه و پيراهن پيامبر با اوست، و به وسيله فرشتگان يارى مى شود; خشمگين و خونخواه قيام مى كند و به قتل بى امان دشمنان خدا و اسلام مى پردازد و از ستمگران انتقام مى گيرد.
ياران ويژه او سيصد و سيزده نفرند كه در مكّه با او بيعت مى كنند و امام مدّتى در مكّه مى ماند و بعد به سوى مدينه مى آيد. ياران او مردانى جنگجو و سلحشور و صالح و با ايمان و راهبان شب و شيران روزند، دلهاشان چون آهن محكم است و در اطاعت از آن حضرت بسيار كوشا هستند و به هر سو رو آورند پيروز مى شوند.
امام پس از مبارزاتى در مدينه با سپاه خود به سوى عراق و كوفه مى آيد، در كوفه با سيّد حسنى ملاقات مى كند و سيد حسنى و سپاهيانش با امام بيعت مى كنند.
