غريزه جنسى و شخصيّت انسانى
اَيُّهاالنّاسُ مَنْ سَلَكَ الطّريقَ الواضِحَ وَرَدَ الْماءَ وَمَنْ خالَفَ وَقَعَ فِى الِتّيِه:[21]
اى مردم، هر كه راه روشـن و راسـت را به پيمايد به آبادى مى رسد (و از تشنگى مى رهد) و هر كه بى راهه برود در بيابان بى آب و گياه فرود آيد (از بى آبى جان سپارد).
(خلاصه هر كه به دستور خدا و رسول رفتار نمايد نيكبخت شود و هر كه از شيطان و نفس امّاره پيروى كند به عذاب مبتلى گردد).
گاهى انسان تشنه يافتن حق است و حركت در طريق واضح او را به بِركه اى مى رساند، كه وجودش سيراب شده وخود را باز مى يابد. والاّ در بيابان تحيّر، شبهه و سرگردانى گرفتار شده، دچار ترس، اضطراب، افسردگى و ناهنجاريهاى روحى مى گردد.
انسان سيراب شده از آب زلال و گواراى معنويّت كه جوشان از عشق به اللّه است، از گندابهاى پراز مردار و آلوده به بافته هاى بى محتواى بشرى (برآمده از لجن خواهشهاى نفسانى و جهل به عمق وجودى آنچه هست) رو مى گرداند، و تنها به فاطر و خالق آسمانها و زمين نظر مى كند. و آنگاه كه در مقابل پيروان خواهش نفس قرار مى گيرد چنين مى گويد: رَبِّ السِجْنُ اَحَبُّ اِلىَّ مِمّا يَدْعُونَنى اِليه:پروردگارا زندان برايم محبوب تر است، از آنچه (هوسبازان و دزدان عفّت و حيا) مرا به آن فرا مى خوانند. و اِلاّ تَصْرِفْ عَنّى كَيْدَ هُنَّ اَصْبُ اِلَيْهِنَّ وَ اَكُنْ مِنَ الجَاهِلينَ: و اگر كيد (حيله) اينان را از من نگردانى به (جلوه هاى فريبنده شهوانى) آنان مايل مى گردم و آنگاه از جاهلين (بى خردان) خواهم بود. فاسْتَجابَ لَهُ رَبُّهُ فَصَرَفَ عَنْهُ كَيْدَهُنَّ، اِنَّهُ هُوَالسَميعُ العَليمُ:[22]پروردگارش دُعاى او را به اجابت رساند و كيد ايشان را ( دعوت به گناه را)از او بگردانيد. براستى خدا شنواى داناست .