- اخلاق اسلامى
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- همه صفحات
* رابطه انسان با طبيعت
6
با نگرش به خلقت انسان و زندگى او، ناگزير و ناچار بودن او از ارتباط با طبيعت، بلكه عجين بودن زندگى طبيعى با هستى او به گونه اى كه بدون آن، امكان خلقت و ادامه حيات براى او نيست، روشن مى شود.
وابستگى انسان به اين جهان مادّى يك واقعيّت غير قابل انكار بوده و بديهى است كه هيچ نقشى در اصل اين وابستگى ندارد. ساختمان وجودى و ادامه حيات و رشد او چنين اقتضايى دارد. بر اين اساس، يك بعد وجودى انسان عبارت از بعد مادّى و طبيعى است. به لحاظ جبرى بودن اين پيوند و ارتباط، از آن سخن نمى گوييم، زيرا بحث از آن در محدوده علوم طبيعى و تجربى است. آنچه مورد نظر ماست، جنبه اخلاقى مسأله مى باشد، و توجّهمان به رابطه اى است كه در حوزه اراده آگاهانه و اختيار انسان باشد. هر چند اصلِ اين رابطه ضرورى بوده و ما قادر به تغيير آن نيستيم، ولى نحوه و چگونگى رابطه در حيطه اختيار ماست. غذا، آب و لباس و... را بايد از طبيعت بگيريم و اراده ما دخالتى در اين «بايد» ندارد. لكن روش بهره بردارى در حيطه اختيار ما قرار دارد.
آنچه در اين بحث مورد نظر مى باشد، ارتباط اخلاقى انسان با طبيعت، به عنوان رابطه يك طرفه است. اگر چه طبيعت رابطه جبرى و ناآگاهانه با انسان دارد (رابطه اى غير اخلاقى) ولى انسان با داشتن وابستگى جبرى با طبيعت، به لحاظ روش بهره بردارى و نحوه ارتباطش مختار بوده و رابطه اى آگاهانه با آن دارد.
طبيعت
«طبيعت» بر جهان مادّه اطلاق مى شود; چنان كه عالم مجرّد «ماوراء الطبيعه» (جهان مافوق طبيعت) است.
