- اخلاق اسلامى
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- همه صفحات
«أحْذَروُا الْغَفْلَةَ فإِنَّها مِنْ فَسادِ الحسِّ»[79]; از غفلت حذر كنيد (وبترسيد) به راستى كه غفلت از فسادِ حسّ است.
فساد ادراك حسّى در اينست كه مستقل و بدون كمك عقل بخواهد راجع به مسائل معنوى و حيات انسانى حكم كند. در اين صورت، ادراك حسّى دچار اشتباه شده و منحرف مى شود.
2.با سقوط در ادراك حسّى، انسان نظر استقلالى به خودِ طبيعى پيدا مى كند. و اين مورد، موجب پديد آمدن غفلت از خودِ حقيقى است.
3.با نظر استقلالى به خودِ طبيعى و نيز به طبيعت، خودمحورى وطبيعت محورى، ظاهر مى شود. كه اين مورد، سبب غفلت از مبدأ ومعاد است، زيرا راه انسان به خدا، يا طبيعت است، يا نفس. انسان براى شناخت خدا يا بايد سير آفاقى داشته باشد يا سير انفسى وبا نظر استقلالى به خود و طبيعت، اين دو هدف خواهند بود نه راه.
4.غفلت از مبدأ باعث از خودبيگانگى مى شود، زيرا آشنايى كامل معلول با خود، در پرتو شناخت علّت امكان پذير است، زيرا معلول از هر حيث وابسته به علّت است. پس انسان با نظر استقلالى به خود طبيعى، شناخت خود را در گرو شناخت طبيعت، خواهد دانست; با اين كه با شناخت طبيعت مادّى نمى توان روح انسانى را شناخت و به نيازهاى آن پاسخ داد و غفلت از مبدأ حقيقى (أللّه) موجب بيگانه شدن با روح انسانى مى شود. با توجّه به علل فوق، گام اوّل در جهت رهايى از غفلت، تجديد نظر در ادراكات و نوع شناخت است. بايد شناخت از انحصار حسّ و خيال بيرون آيد و نگرش نسبت به هستى و انسان تغيير كند; ديد حسّى و خيالى به ديد عقلى و در نهايت، شهودى تبديل شود. ادراكات حسّى و خيالى، ظواهرى از پديده ها را براى ما كشف مى كنند و ما را به شناخت سطحى و جزئى از پديده ها مى رسانند و چنين شناختى براى توجيه هستى و انسان كافى نيست.[80] به هرحال انسان بايد رابطه ادراكى با خود را تغيير دهد. از ادراك حسّى و خيالى پا فراتر گذاشته، با خود رابطه عقلانى داشته باشد. در بيان بلند اميرالمؤمنين على(عليه السلام)لبّ و جوهره وجودى انسان، عقل است:«أصلُ الاْنْسانِ لُبُّهُ» ; اساس انسان، عقل اوست.
