- اخلاق اسلامى
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- همه صفحات
گام اوّل
گام اوّل در رابطه انسان با خود اينست كه بداند: كيست؟
لحظه اى به خود بنگريد و توجّه كنيد، مى يابيد كه به خود عالميد، و اين علم را كسب نكرده ايد; اين علم با ذات خود، يكى است; به عبارت ديگر، وجود انسان، وجودى علمى و ادراكى است. انسان قادر است با داشتن چنين علمى بفهمد كيست. او مى يابد كه از خصوصيّات، فطرتها، ميلها و غرايز مختلف برخوردار است و خواسته هايش را نيز با همان علم مى يابد.
اين وجود، به تدريج رشد مى كند و انسان مى يابد كه كيست. امّا ابتدا خودش را در حدّ ادراك حسّى و خيالى، در بدنش و حركات اعضا و جوارح، در خوردن و خوابيدن وبرخى ديگر از خصوصيّات ـ كه از خصوصيّات حيوانى فراتر نمى رود ـ مى يابد. امّا انسان نبايد به اين حدّ از ادراك خود اكتفا كند. خود را در بدن و ادراكات حسّى و غرايز حيوانى محدود كردن و توجّه به محبّت، عاطفه و لذّات در حدّ خواسته هاى تن، دون شأن موجودى است كه توانايى آن را دارد كه دركى عقلانى از خودش داشته باشد. در درك عقلانى، انسان خودش را مجرّد مى يابد. مى يابد كه حقيقت او گرچه با تن است. امّا عين تن نيست; اگر چه در مرتبه اى با غرايز است، ولى غريزه نيست; هر چند خواسته هايى در حدّ تن دارد ولى خواسته هاى ذاتى و حقيقى او اينها نيستند; حقيقت او برتر از بدن و غرايز و خواسته هاى حيوانى است.
اگر با درك عقلى به خود نظر مى يابى كه از ماندن متنفّرى; (از ماندن در نقص، عيب و جهل) و چيزى را مى طلبى كه سنخ وجودت هست; و آن، معرفت و شناخت است. حركت تو در علم و شناخت است; ظهور فعلى تو در معرفت است; امّا نه معرفتى حصولى نسبت به خود و هستى ; بلكه معرفت شهودى. آنهم نه شهود خود; كه شهود خالق، مالك و ربّ خود.
