- اخلاق اسلامى
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- همه صفحات
اگر رابطه اشخاص با خود، با جهان خارج، با اجتماع و هستى، كودكانه باشد; يا رابطه جامعه اى با جامعه ديگر بر اساس درك صحيح نباشد، عمر، ماديت و معنويّت، دنيا و آخرت، استعدادها و فطرتهاى انسانى تباه خواهد شد.
آنان كه فهم صحيح از مذهب ندارند، رابطه صحيح هم با مذهب ندارند. و يا آنان كه مذهب را به طور كلى طرد كرده و يا در حاشيه زندگيشان قرار مى دهند، به علت نداشتن درك درست از روانشان، مذهبشان و پيام آوران آن مذهب است.
اخلاق اسلامى، اين گونه فهم و ادراك را داراى ارزش منفى دانسته و اقدام و عمل بر اساس آن را خلاف فطرت انسانى و دور از شأن انسان مى داند.
آن همه تأكيد قرآن بر تعقل و تفكر در خود، طبيعت، آيات الهى در آفاق و انفس، حوادث تاريخى، آخرت و...، براى اينست كه رابطه انسان با خود و غير خود، ادراكى و علمى است و لازم است كه به درك صحيح نايل شود. چنين دركى فضيلت، و رابطه بر اساس آن نيز فضيلت است. چنان كه به درك غير واقع تكيه كردن و رابطه را بر بنيان آن نهادن رذيلت است. در واقع، علم و ادراك نادرست از مسائل و روابط، علم نيست، بلكه جهل است; آن هم جهل مركب، كه بدترين نوع جهل مى باشد. به لحاظ اهميت مسأله علم در كسب فضايل، امام على(عليه السلام) فرمود:
«رأسُ الْفَضائِل العِلْمُ»[38]; اساس فضايل، علم است.
پس از بيان مطلب كلى فوق، به بررسى رابطه انسان با خدا مى نشينيم.
رابطه انسان با خدا
آنچه در اين جا مهم به نظر مى رسد اينست كه بدانيم رابطه انسان با خدا چگونه رابطه اى است. ما چند نوع رابطه را مى توانيم درك كنيم كه برخى از آنها براى انسان بسيار واضح و روشن است، اما برخى ديگر از آنها خيلى واضح نبوده و احتياج به دقت نظر دارند:
