دنيا : در بسيارى از روايات دنيا توصيف به فناء، جيفه، دام، بلاء، پيچيده شده در مكر، سايه، زودگذر، معكوس، غنيمت نادانان، خانه غربت، سمّ، معدن بدى و محل غرور، فاسدكننده ايمان، خانه فاسد و... شده است.^[258] و در رواياتى نيز عشق به دنيا آفت نفس، ثروت دنيا نيازمندى آخرت، شيرينى دنيا تلخى آخرت، خشنودى به آن سوء اختيار، زيادى آن كم، عزّت آن ذلّت، و مواهبش فانى، عمل براى آن زيان، اعتماد به آن شقاوت، متاع آن خشك شده، خوشحالى در آن هلاكت آخرت، رغبت به آن زيان آخرت و...^[259].

جهان مادّى كه دنيا ناميده مى شود و انسان در آن زندگى مى كند، توصيف به صفات فوق نمى شود. جز برخى صفات، مانند صفت فانى، گرفتارى، زودگذر، و... ولى جهان مادّى از آن جهت كه مادّى است فاسد كننده ايمان، آفت نفس و... نيست. زيرا انبياء و اولياء در اين دنيا چشم گشودند و بهره خويش را كمال معنوى است، بردند. و ايمانشان تقويت شد. و زهد و بى رغبتى به آن دنيايى كه سبب تقويت دين، عقل، ايمان مى شود، ضرر و خسران است. زيرا مواهب چنين دنيايى باقى است نه فانى. رغبت به آن سود آخرت است نه زيان، آفت نفس نيست كه كمال نفس است و... چنين دنيايى معكوس نيست، بلكه در موضع مناسب خويش قرار گرفته است. از بعضى كلمات موجود در ورايات، مانند: «سايه» و «معكوس» استفاده مى شود. كه دنيايى كه بايد به آن بى رغبت بود، دنيايى است، كه شخص آن را از موضع مناسب و حدّ وجودى اش خارج كرده باشد. در برخى از روايات حدّ وجودى دنيا تعيين و مشخّص شده است. اَلْدُنْيا مَعْبَرَةُ الاْخِرَةِ^[260]: دنيا محل عبور آخرت است.

اِنَّما الدُّنْيا قَنْطَرَةٌ فاعبروا لاتعمروها^[261]: دنيا پلى است (به سوى آخرت) پس آن را محل عبور قرار دهيد و آبادش نكنيد.

... وبَالْدنيا تحرز اَلآخرة...^[262]: در دنيا است كه آخرت بدست مى آيد.