او فرقى بين راستگويى و دروغگويى، امانتدارى و خيانت، خداپرستى و شرك، يكروئى و نفاق و... نمى بيند و چه بسا صفات رذيلت در نظرش جلوه اى بهتر داشته باشد، بدان جهت كه راه رسيدن به مقاصد دنيوى و هواهاى نفسانى را هموار كرده و حركتش را سريعتر مى كند، در نتيجه از ظهور كمال انسانى باز مى ماند و به مطلوبى نايل مى شود كه نسبت به مرتبه انسانى منفى مى باشد. دور شدن از خدا، ديانت، عزّت انسانى و... از جمله آثار منفى، وابسته به آن مطلوب است. و نيز از جمله آثار منفى انكار يا توجيه خلافِ مسأله معاد اينست كه شخص احياناً اعمال زشت را زيبا مى بيند و اين بدان جهت است كه در انديشه اصلاح خويش نيست و غافل از حقيقت انسانى موجود در خود مى باشد.

اميرالمؤمنين(عليه السلام) فرمود: فَمَنْ شَغَلَ نَفْسَهُ بغَيْر نَفْسِهِ تَحَيَّرَ فىِ الْظُلَمات وَارْتَبَكَ فى الْهَلَكاتِ وَ مدَّتْ بِهِ شياطينُهُ فى طُغْيانِهِ، وَ زينَّتْ لَهُ سَيّئى أعْمالِهِ، فَالْجَنَّة غايَةُ السّابقينَ، وَ النّارُ غاية المفرَّطينَ^[223]: كسيكه خود را به غير خويش مشغول كند در تاريكيهاى ـ غفلت و ناآگاهى و هواهاى نفسانى ـ متحيّر و سرگردان خواهد ماند و در نابوديها و نيستيها فرو خواهد رفت و شياطين (حاكم بر) او، او را به طغيان و سركشى موجود در نفسش مى كشانند و اعمال زشتش را زيبا جلوه مى دهند. پس بهشت غايب و هدف سبقت گيرندگان به ايمان و عمل صالح است و جهنم غايب افراط گران است.

انسان منكر معاد يا شخصى كه تفسيرى ناصحيح از معاد دارد، خود را مهمل گذاشته و چنين مى انديشد كه به خود واگذاشته شده است، و اين بدترين اثر منفى است كه پيامدهاى نامطلوب و غيرانسانى را در زندگى فردى و اجتماعى و... بدنبال مى آورد. ظهور فعلى اثرات منفى در هنگام مرگ، و بعد از انتقال به عالم برزخ و نيز در عالم قيامت به صورت عذاب است.