براى هر فرد معتقد به توحيد، روشن است كه طبيعت و جهان مادّى ـ كه انسان در گوشه اى از آن آفريده شده ـ وجودى است كه از خدا صادر شده و شعاعى از پرتو نامتناهى وجود اوست و به بيان بلند قرآن مجيد، خداى متعال را تسبيح مى گويد. چنين جايگاهى سزاوار آن است كه عبادتگاه مالك و مدبّر و خالق آن باشد، نه محلّ معصيت و گناه و شيطان پرستى.

انسان به عنوان موجودى مختار بايد به اين واقعيت تن دهد كه زمين همان گونه كه محلّ رشد تكوينى و جسمى اوست، بايد محيط تكامل روحى و معنوى او باشد. و چون اسباب و مقدّمات تكامل روحى اش ارادى و اختيارى است، پس بايد با شيوه اى عالمانه و مدبّرانه از اين محيط و اسباب طبيعى آن در رشد معنوى خويش بهره كامل را ببرد.

طبيعت را محلّ گناه و لعب و لهو قرار دادن، خلاف ساختمان وجودى طبيعت است; زيرا طبيعت به عنوان مجموعه اى از پديده ها تحميد و تسبيح گوى خداى متعال بوده و حركت انسان به عنوان پديده اى از آن، بايد در همان جهت باشد، لذا معصيت حركتى در جهت خلاف آن است. و اگر خداوند متعال زمين را از گناهان ما آگاه ساخته بود، زمين، ما را تحمّل نمى كرد. در دعاى بعد از زيارت حضرت رضا(عليه السلام)مى خوانيم: «سَيِّدى لَوْ عَلِمَتِ الاَْرضُ بِذُنُوبى لَسـاخَتْ بى أو الْجِبـالُ لَهَدَّتْنى أَو الْسَّمواتُ َلأخْتَطَفَتْنى أوِ الْبِحـارُ َلأَغْرَقَتْنى; آقاى من! اگر زمين به گناهانم آگاه بود، مرا فرو مى برد; يا كوهها، سخت مرا در هم مى شكستند; يا آسمانها مرا مى ربودند; يا درياها مرا غرق مى ساختند».

هر چند احتمال مى رود كه زمين آگاه از بديهاى انسان نباشد، لكن گناه اثر وضعى خود را بر طبيعت مى گذارد و باعث ظهور نقمتهايى شده و شرط لازم جهت نزول عذاب الهى مى گردد; چنانكه برخى از آيات و روايات بيانگر آن هستند;