«وَهُوَ الَّذى أَحيـاكُمْ ثُمَّ يُميتُكُمْ ثُمَّ يُحْييكُمْ إنَّ الاْنْسـان لَكَفُورٌ^[154]; و او خدايى است كه شما را زندگى بخشيد و سپس شما را مى ميراند و باز زنده مى كند. براستى انسان ناسپاس است.»

«وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمـاءِ مـاءً فَيُحْيى بِهِ اْلاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إنَّ فى ذلِك لاَيـات لِقَوْم يَعْقِلُونَ;^[155]; و از آسمان آب را نازل مى كند (باران مى فرستد) و زمين را بعد از مرگ آن زنده مى گرداند. همانا در آن نشانه هايى است براى گروهى كه اهل تعقّل و انديشه هستند.»

رابطه فكرى و تعقّلى با طبيعت به جهت يافتن حقيقت مبدأ و معاد، به علوم تجربى هدفى مقدّس بخشيده و آن را از بُعد مادّى صرف بيرون مى آورد و معنويّتى خاص مى بخشد. عالم طبيعى را از غرورى كه ممكن است به آن مبتلا شود نجات مى دهد و از اين كه بخواهد دانش خويش را در جهت منفى به كار گيرد، باز مى دارد. نيز از اين كه مقهور قدرت طبيعت شود و آن را يگانه مدبّر در هستى بداند و تمام آرزوها در زندگى انسانى را به سوى آن معطوف دارد، رهايى مى بخشد. بنابراين، عالم و دانشجوى علوم تجربى و نيز هر انسان علاقمند به شناخت پديده هاى طبيعت، اضافه بر بهره گيرى علمى بايد هدف خود را شناخت مبدأ و معاد قرار دهد، تا:

1. به طبيعت نگاه استقلالى نداشته باشد.

2. آن را در طريق ارزشهاى اخلاقى مثبت به خدمت بگيرد.