فلسفه ازدواج های حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)

دوره سوم، شماره پنج

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  2  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نام جزوه : فلسفه ازدواجهاى حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)

نويسنده : هيأت تحريريه مؤسسه در راه حق

ناشر : مؤسسه در راه حق قم - تلفن 2-7743221

تيراژ: 20000 جلد

نوبت چاپ : مكرّر

تاريخ چاپ : 1378 هـ ش

قطع : جیبی

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  3  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نمونه هايى از تهمت هاى مسيحيّت

در آغاز قرن هجدهم، نويسندگان مسيحى مبارزه ى جديدى را برضد اسلام شروع كردند: آنها با انتشار كتاب هايى كه مملوّ از دروغ و بهتان بود، مى خواستند مردم را از توجه به آيين اسلام منصرف و نسبت به پيشواى بزرگ آن، حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)بدبين سازند.

مأخذ اوليه ى اين افسانه ها، آثار و تأليفات متعصّبان مسيحى قرون وسطى بود، به ويژه در قرن پانزدهم ميلادى شخصى به نام «ژان آندره مور j.a.maure» تحت عنوان «رد بر دين محمد» كتابى نوشت كه مورد

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  4  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

استفاده ى نويسندگان كتابهاى ضداسلامى بعدى گرديد، و چون نويسندگان ديگر زبان عربى نمى دانستند و به منابع اسلامى دسترسى نداشتند، درباره ى اسلام شناسى فقط به استنساخ و رونوشت كتاب او قناعت ورزند(1).

آرى نويسندگانى كه «كتاب مقدس»! آنان، به طور آشكار، نسبت «زنا» به پيغمبران مى دهد(2)درباره ى پيشواى بزرگ ما حضرت محمد(صلى الله عليه وآله)بنويسند: آن حضرت تابع هوى و هوس بود و با اينكه به پيروانش دستور مى داد: بيش از چهار زن دائمى اختيار نكنند، خودش

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ اسلام از نظر ولتر، چاپ دوّم، ص 6 .

2- كتاب سموئيل 2، باب 11 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  5  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

زنان بيشترى داشت!!(1)

آنها به خيال خام خود خواسته اند پيامبر اسلام را در نظر خواننده ى بى اطلاع مسيحى، هوسباز معرّفى نمايند تا بدين وسيله، شخصيت او را لكه دار كنند، و از پيشرفت و گسترش اسلام بكاهند.

ولى اين پندار هم، مانند ساير پندارهاى آنان پوچ و بى اثر بود و ديرى نپاييد كه دانشمندان با انصاف مسيحى به دفاع از پيامبر اسلام پرداختند و از حملاتى كه به پيشگاه محمد(صلى الله عليه وآله) و قرآن شده بود عذر خواستند.

مسلم است كه اين افسانه ها نزد ما كه معتقد به عصمت انبياء هستيم، بسيار نادرست است. ولى براى كسانى كه در اين عقيده باما همراه نيستند، لازم است

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ حيات محمد (تأليف هيكل)، ص 315 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  6  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

حقيقت مطلب دقيقاً روشن گردد.

قضاوت تاريخ

تاريخ نويسان محقق و بيطرف، اعم از مسلمان و مسيحى نوشته اند كه: ازدواجهاى رسول خدا براى شهوترانى نبوده است، زيرا اگر چنين بود آن حضرت در سن 25 سالگى كه دوران شور و هيجان جوانان است، و افكار آنان را چيزى جز داشتن همسرى جوان مشغول نمى سازد، باخديجه، بانويى 40 ساله كه نشاط وجوانى را در خانه ى دو شوهر سابقش از دست داده بود، ازدواج نمى كرد.

محمد(صلى الله عليه وآله) قريب 25 سال(1)با خديجه در كمال صفا و صميميّت زندگى نمود و بااين كه دوشيزگان و زنان

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ مروج الذهب ج 2، ص 287 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  7  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

زيباى عرب، به همسرى آن حضرت مباهات مى كردند ولى حضرتش، حتى يكبار هم با دوشيزه و زن ديگرى ازدواج نكرد.

بى شك اگر پيامبراسلام مرد هوسرانى بود، نمى توانست در اين مدت طولانى، از همسرى زنان جوان خوددارى نمايد.

ايراد كنندگان استيضاح مى شوند.

اگر كسى از اين آقايان بپرسد: چه شد كه رسول اكرم در ابتداى جوانى، با بيوه يى سالخورده بسر برد و با زن ديگرى ازدواج نكرد; ولى در 10 سال آخر زندگى خود كه پيرى و حفظ تعادل سياسى داخلى و خارجى اسلام مجال ازدواج به او نمى داد، به ازدواجهاى متعدّد اقدام نمود؟

آيا نگهدارى زنان يتيم دار و درمانده، خود رياضتى

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  8  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

بزرگ نبود؟

آيا معاشرت زنانى كه داراى اخلاق و سليقه هاى گوناگونى بودند، با عيش و نوش مى سازد. و آيا زندگى يك مرد كامل كه بيش از 50 سال دارد، با زن جوانى كه هنوز حدود و مقام افراد را نمى داند كار آسانى بود؟(1)پاسخى ندارند و در مى مانند و بايد اعتراف كنند كه هرگز محمد(صلى الله عليه وآله)شهوت پرست نبوده و از روى عناد و ستم او را متهم به شهوترانى نمودند، و اين چقدر ستم و بى انصافى است.

«جان ديون پورت» مى گويد: آيا ممكن است مردى كه به شهوت توجّهى بسيار دارد، در چنان كشورى كه تعدد زوجات عمل عادى شمرده مى شد،

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - منظور عايشه است .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  9  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

براى مدت 25 سال به يك زن قانع باشد؟(1)

تعداد همسران رسول خدا

پيامبراسلام بعد از خديجه(عليه السلام) همسرانى ديگر اختيار كرد و از آن جمله اند: سوده، عايشه، غزيه، حفصه، ام حبيبه، ام سلمه، زينب دختر جحش، زينب دختر خزيمه، ميمونه، جويريه، صفيه.(2)

اكنون لازم است موقعيت و شرايطى كه ايجاب مى كرد رسول خدا ازدواج هاى متعدد نمايد بررسى كنيم.

اصولا مى توان گفت: ازدواج هاى پيامبر اسلام به چند منظور بوده است:

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- عذر تقصير به پيشگاه محمّد و قرآن، ص 35 .

2- بحار، ج 22، ص 204 - 200 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  10  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

1- به خاطر محافظت يتيمان و درماندگان و نگهدارى آبروى كسانى كه قبلا در وسعت و عزّت زندگى مى كردند، ولى با از دست دادن سرپرست خود، آبرو و ايمانشان در خطر بود زيرا قبيله ى آنان، آنها را به سوى خود مى بردند و به كفر و ارتداد مجبورشان مى كردند، مانند «سوده» كه پس از مهاجرت به حبشه شوهرش وفات كرد و بدون سرپرست ماند.

رسول خدا(صلى الله عليه وآله)كه خديجه را از دست داده بود و همسرى نداشت با او تزويج كرد.(1)

ديگرى «زينب» دختر «خزيمه» زن بيوه اى كه پس از مرگ شوهر از يك طرف به بى سرپرستى و از طرف ديگر به فقر گرفتار شد، در حالى كه زنى بخشنده و

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- حيات محمد(صلى الله عليه وآله)،تأليف دكتر هيكل، ص 319 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  11  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

دلجو و معروف به امّ المساكين (مادربينوايان) بود; رسول خدا به خاطر حفظ آبروى زينب با او ازدواج كرد، زينب در زمان حيات پيغمبر در گذشت).(1)

«ام سلمه» نيز، مسن، يتيم دار و با ايمان بود و به ازدواج پيامبر درآمد.(2)

2- به خاطر وضع قانون و كوبيدن سنت هاى غلط جاهليت مانند «زينب» دختر «جحش» دختر عمه ى رسول خدا كه با «زيدبن حارثه» پسر خوانده ى آن حضرت ازدواج كرده بود، و اين ازدواج كه به دستور پيامبر اسلام صورت گرفت، خود نمونه يى از الغاء امتيازات غلط طبقاتى، در اسلام است، زيرا زينب يكى

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- حيات محمد(صلى الله عليه وآله)، ص320 - بحار الانوار، ج 22، ص203 .

2- حيات محمد(صلى الله عليه وآله)، ص 321 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  12  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

از نوادگان عبدالمطلب، بزرگ قريش، و زيد از نظرخانوادگى «برده» بود كه به وسيله ى رسول اكرم(صلى الله عليه وآله)آزاد گرديد.

زينب به خاطر شخصيتى كه داشت، به زيد، بزرگى مى فروخت و بدين جهت زندگى خود را تلخ مى كرد و هر چه پيامبر آنها را نصيحت كرد مؤثر نشد و سرانجام زيد به زينب بى ميل گرديد و او را طلاق گفت.(1)

پس از آن كه زينب طلاق گرفت، پيامبر اسلام به فرمان خداوند او را به عقد خود درآورد، تا رسمى را كه ميان مردم جاهليّت بدون دليل و مصلحت رواج داشت، از بين ببرد (چون آنها پسر خوانده ى خود را پسر واقعى مى دانستند و همسر او را نمى گرفتند).(2)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- بحارالانوار، ج 22، ص 218 - 214 .

2- سوره ى احزاب، آيه ى 37 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  13  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

تهمت هاى ناجوانمردانه

بعضى از نويسندگان مسيحى در اين قضيه چنان گرفتار كج روى و تهمت زدن شده اند كه مى نويسند: رسول خدا، عاشق زيبايى زينب شد!! اين سخن به اندازه يى ناروا و نادرست است كه برخلاف تمام تواريخ معتبر و شواهد عقلى است، زيرا اگر پيامبر اسلام، اسير نفس و گرفتار چنين افكارى بود و يا زيبايى و جمال زينب به آن درجه بود كه آن حضرت مفتون او گردد، چرا هنگامى كه زينب دوشيزه بود و طراوت مخصوصى داشت و حضرتش هم جوان و با نشاط بود. به او دل نبست، مخصوصاً با توجه به اين كه زينب ناشناخته نبود، بلكه از بستگان نزديك رسول خدا به شمار مى آمد و معمولا فاميل، يكديگر را ديده و از زشتى و زيبايى يكديگر باخبرند.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

3- به خاطر آزادى اسيران و بردگان مانند «جويريه».

«جويريه» از قبيله ى بزرگ «بنى المصطلق» بود كه پس از نبرد با ارتش اسلام مغلوب و اسير شدند. پيامبر اسلام با جويريه دختر «حارث» كه بزرگ آنها بود، ازدواج كرد، مسلمان ها وقتى ديدند كه اسيران از منسوبين آن حضرت شدند; بسيارى از آنها را آزاد ساختند، و به قول ابن هشام از بركت اين ازدواج، صد خانواده ى بنى المصطلق آزاد شد.(1)

4- به خاطر پيوند با قبايل بزرگ عرب و جلوگيرى از كارشكنيهاى آنان و حفظ سياست داخلى پيامبر اسلام با عايشه، حفصه، ام حبيبه، صفيه و ميمونه ازدواج كرد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- سيره ى ابن هشام، ج 3، ص 295 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  15  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

«ام حبيبه» دختر ابوسفيان همان كسى است كه خاندان او با دودمان رسالت دشمنى آشتى ناپذير داشتند و شوهر او در حبشه از اسلام برگشت و نصرانى شد و سپس در گذشت، ام حبيبه سخت در اضطراب و ناراحتى به سر مى برد زيرا او مسلمان ولى پدرش ابوسفيان، دشمن شماره ى يك پيغمبر بود و نمى توانست به او پناه برد. بنابراين، ام جبيبه زنى بى سرپرست و محروم بود كه پيامبر اسلام براى جلب قلوب بنى اميه و همچنين سرپرستى ام حبيبه، با او ازدواج كرد(1).

«صفيه» دختر «حىّ بن اخطب» رئيس قبيله ى «بنى النضير» بود و پس از آنكه اسيران يهود در ميان مسلمين

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- اصابه و استيعاب، ص 305 - موسوعة آل النبى، ص369 - 374 - سيره ى ابن هشام، ج 1، ص 223 و اعلام الورى، ص 141 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  16  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

پخش شدند، حضرت براى حفظ شخصيت صفيه با او پيوند زناشويى بست و بدينوسيله با يكى از بزرگترين قبايل بنى اسرائيل طرح خويشاوندى ريخت.(1)

«ميمونه» از قبيله ى بزرگ «بنى مخزوم» بود كه رسول خدا در سال 7 هجرى با وى ازدواج فرمود.(2)زنهاى پيامبر جز عايشه، در موقع ازدواج با رسول اكرم بيوه بودند و بيشتر آنان دوران جوانى و نشاطشان گذشته بود و اين خود بزرگترين دليل است كه ازدواجهاى رسول خدا روى مصالح و اهداف مقدّس بوده است، و هرگز تهمت هوسرانى و غيره بر پيامبر اسلام نمى چسبد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- موسوعة، ص 345 - اعلام الوارى، ص 142 .

2- بحارالانوار، ج 22، ص 203 - سيره ى ابن هشام، ج (3و4)، ص372 - موسوعة آل النبى، ص 404 .