آخرين رسالت و آخرين پيامبر

درسهايى از اصول دين، شماره هفده

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  2  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نام جزوه : آخرين رسالت و آخرين پيامبر

نويسنده : هيأت تحريريه مؤسسه در راه حق

ناشر : مؤسسه در راه حق قم - تلفن 2-743221

تيراژ : 20000 جلد

نوبت چاپ : مكرّر

تاريخ چاپ : 1378 هـ ش

چاپخانه : سلمان فارسى قم - تلفن 621440

قطع : جیبی

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  3  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

اسلام از نخست، به عنوان آخرين رسالت، گام پيش نهاده است و مسمانان اين حقيقت را خردمندانه و عاشقانه پذيرفته و اسلام را آخرين جلوه ى وحى و نبوّت و مكمّل دينهاى پاك پيشين دانسته اند. و نيز، همه ى مسلمانان، براساس آيه هاى قرآنى و روايت هاى بسيار; معتقدند كه پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)، آخرين رسول خداست كه رهبرى بشر را، پذيرا شده است.

قرآن كريم، در آيه هاى زيادى جامعيت آيين پاك اسلام را توضيح مى دهد و با روشنى و صراحت، محمد(صلى الله عليه وآله) را آخرين فرستاده ى خدا، باز مى شناساند:

ماكانَ مُحَمَّدٌ اَبا اَحَد مِنْ رِجالِكُم; وَلكِنْ: رَسُولُ اللّهِ وَ

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  4  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

خاتَمَ النَّبِيينَ; وَ كانَ اللّهُ بِكُلّ شَئْى عَليماً(1).

يعنى: محمد، پدر هيچ يك از شما نيست; بلكه فرستاده ى خدا و آخرين پيامبران است; و خدا به هر چيز داناست.

در روايتى از پيامبر(صلى الله عليه وآله) آمده است كه به على(عليه السلام)فرمود:

تو نسبت به من، از هرجهت چون هارونى نسبت به موسى (اگر هارون برادر موسى بود، من نيز در قانون اخوّت، ترا به برادرى برگزيدم; و اگر هارون جانشين موسى شد; تو نيز جانشين من خواهى بود). جز آن كه موسى آخرين پيامبر نبود و من آخرينم(2).

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- سوره ى، احزاب، آيه 40 .

2- يا عَلِىُّ!اَنْتَ مِنّى بِمَنْزَلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسى;اِلاّاَنَّهُ لانَبِىَّ بَعْدى. اين حديت را عموم دانشمندان علم حديث - از شيعه و سنّى - نقل كرده اند. الغدير، ج 3 ، ص 202-196 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  5  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

و هم او - كه درود خدا براو - مى فرمايد:

من آخرين خشت بناى نبوّتم; پيامبران به آمدن من پايان يافته اند(1)امام على- كه سلام خدا براو- در نهج البلاغه - كتاب عظيم فضيلت و دانش - مى فرمايد:

به پيامبر اسلام - محمّد(صلى الله عليه وآله)- وحى پايان يافت.(2)

راهبر هشتمين، امام راستين، حضرت رضا - كه بر او هماره سلام خدا - مى فرمايد: آيين پاك محمد(صلى الله عليه وآله)تا

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- قالَ رَسُولُ اللّهِ: مَثلى وَ مَثَلُ الاَْنْبِياءِ كَمَثَل رَجُل بَنى داراً فَاَكْمَلَها وَ اَحْسَنَها اِلاّ مَوْضِعَ لَبْنَة فَكْانَ مَنْ دَخَلَها وَ نَظَرَ اَلَيْها قالَ: ما اَحْسَنَها! اِلاّ مَوْضِعَ هذِهِ اللّبنَةِ; فَاَنَا مَوْضِعُ الْلَّبنَةِ، خُتِمَ بِىَ الاَْنْبِياءُ -مسند ابى داود، ص 247 .

2- نهج البلاغه ى فيض، خطبه 133 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  6  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

رستخيز نسخ نمى گردد و نيز پيامبرى، از پس او نمى آيد:

شَريعةُ مُحَمَّد لاتُنْسَخُ اِلى يَوْمِ الْقِيمةِ وَ لانَبِىّ بَعْدَهُ اِلى يَوْمِ الْقِيمةِ.(1)

آنچه برشمرديم، نمونه يى اندك از دهها حديث بود كه در آن مسأله ى خاتميّت پيامبر(صلى الله عليه وآله)و جاودانگى آيين پاك او، به روشنى و قاطع بيان شده است و جاى هيچ ترديد باز نمى ماند...

جامعيّت اسلام

از بزرگترين علل جاودانگى آيين اسلام، همين «همه جانبه بودن» آنست.

اسلام طرح جامعى است كه براساس فطرت بشرى

________________

1- بحار، چاپ جديد، ج 11، ص 34 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  7  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

بنيان گذارى شده است و همه سوى زندگى فردى، اجتماعى، مادى، معنوى، اعتقادى، عاطفى، اقتصادى، حقوقى و غيره... انسان را فرا مى گيرد و اصول هر يك را با دلپذيرترين شيوه و واقع بينانه ترين ديد، براى همه ى نسلها و همه ى طبقات، در هر زمان و مكان; بيان مى كند.

چنين است كه اسلام شناسان اروپايى، هر يك به فراخور عمق ديد و اندازه ى بررسى خويش، به همه جانبه بودن احكام اسلامى و جامعيت آن، اعتراف كرده اند.(12)

***

اينك به وارسى برخى از گوشه هاى اين جامعيّت بپردازيم:

________________

1- كتاب تمدن و علوم اسلام .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  8  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

خداى قرآن و اسلام

خداى اسلام، پروردگار همه ى جهانيان است; خداى قومى و قبيله يى نيست تا ويژه ى گروهى مخصوص باشد.

به هنگام نماز مى خوانيم: اَلْحَمْدُلِلّهِ رَبِّ الْعالَمينَ(1)سپاس ويژه ى خداست كه پروردگار همه ى عالميان است.

هر لحظه، هر جا، هر چه بخواهد، به وجود مى آورد و هيچ محدوديّتى در ذات او نيست. او اختياردار همه ى موجودات است.(2)

________________

1- سوره ى فاتحه الكتاب، آيه 2 .

2- تَبارَكَ الَّذى بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شىء قَديرٌ. سوره ملك، آيه 1 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  9  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

بر آشكار و نهان، گذشته و آينده و هرچيز، حتى آنچه در قلب هامان مى گذرد; آگاه است.(1)

«با او بودن» در همه جا ممكن است و نياز به در نور ديدن راه و ديدن دربان ندارد، و از هر چيز به ما نزديكتر است.(2)حقيقتى است بى مانند، بيرون از همه ى صفات بشرى و چون، مانند خداى مكتبهاى دگرگون شده نيست تا بشر گون و مخلوق مانند، باشد پس مكان ندارد، كه مكان آفرين است.

در زمان نمى گنجد، كه پديد آورنده ى زمانست.

_______________

1- يَعْلَمُ ما فىِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ، وَ يَعْلَمْ ماتُسِرُّونَ وَ ماتُعْلِنُونَ; وَ اللّهُ عليمٌ بِذاتِ الصُّدوُرِ. - وَ اللّهُ بِكُلِّ شَىء عَليمٌ - سوره تغابن آيات4 و 12 .

2- وَ نَحْنُ اَقْرَبُ اِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَريد- سوره ق ، آيه 16 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  10  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

پيوسته بوده است و هست و آغاز و انجام ندارد.

پس مثل و مانند ندارد.(1)

ذات او فراسوى: خواب، خستگى، پشيمانى، اشتباه و ديگر عيبهاست.(2)

يگانه بى همتاست، فرزند و پدر ومادر ندارد، شريك و همكار نيز، و اين حقايقى است در سوره ى توحيد، كه مسلمانان شبانه روز چند بار آن را در نماز مى خوانند(3)، تا از هر گونه شرك به دور باشند.

خداى اسلام، خدايى است باهمان صفاتى كه از

_______________

1- لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْىوَ هُوَالسَّميعُ الْبَصيرُ- سوره شورى،آيه 11.

2- لاتَأْخَذُهُ سِنَةٌ وَ لانَومٌ سوره بقره، آيه 254 .

3- قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ (الخ) سوره توحيد. بگو، اوست خداى يگانه، خداى بى نياز نزاييده است زاييده نشده است و او را هماوردى نيست.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  11  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

زبان پاك و شيرين قرآن برشمرديم: با مفهومى گسترده، شكوهمند و با عظمتى فراسوى گنجايش خردهاى آفريده شده، به وسعتى كه در انديشه ى بشرى نمى گنجد; بى نياز بى انباز، چيره و نزديك و برتر و نيز مهربان و بسيار مهربان و در دسترس; چنان كه هر كس هر وقت مى تواند با او راز كند و به پيشگاهش نياز برد و هر چه مى خواهد از او بخواهد تا او آنچه به سود و مصلحت باشد، فراهم آورد كه خود فرمود: اِنّ اللّهَ بِكُمْ لَرَؤُفٌ رحيمٌ: خداوند به شما مهربان و بخشنده است.(1)

_______________

1- سوره ى حديد، آيه 9 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  12  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

برابرى عمومى در اسلام

ويژگيهاى نژادى و تمايزها نه تنها از ديدگاه اسلام الغاء شده و پوچ است، بلكه برابرى انسانها از نظرگاه اسلام يك واقعيّت قطعى است و واقع بينانه مى گويد:

انسانها همه با هم برابرند، همه از يك پدر و مادر و اعضاى يك خانواده هستند و از جهت شرافت و اصل و نسب مشتركند. كسى را بر كسى جز به پارسايى و پاكدامنى برترى نيست.(1)

اسلام و آزادى فكر

اسلام جانبدار پا برجاى منطق و استدلال و آزادى

_______________

1- يا اَيُّها النّاسُ ! اِنّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَر وَ اُنْثى; وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلُ لِتَعارَفُوا; انّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللّهِ اَتْقيكُمْ; اِنَّ اللّه عَليمٌ خَبيرٌ. سوره حجرات، آيه 13 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  13  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

انديشه است. تحميل ايده و عقيده وخفقان در اسلام وجود ندارد:

لااِكْراهَ فى الْدّينِ، قَدْ تَبَيَّنَ الْرُّشْدُ مِنَ الْغَىِّ(1)

يعنى: اجبارى در - گزينش - دين نيست، راه از چاه شناسانده شده است.

در اسلام، بررسى اصول عقايد، براى هر فرد، وظيفه است و بر هر فردى ضرورى است كه بى دليل و برهان، چيزى را نپذيرد و اگر برخى احكام ودستورات اسلامى تعبّدى است، و بايد بى چون و چرا پذيرفته شود; به اين دليل پذيرفته مى شود كه:

از مبدأ وحى- كه از خطا مصون است- در رسيده، و به وسيله ى پيامبر و امامان پاك، بيان شده است.

_______________

1 - سوره ى بقره، آيه 256 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

اسلام، آنان را كه كوركورانه به عقايد پدران و نياكان خود دل مى بندند; نكوهش مى كند و آنگاه توصيه مى كند كه: خود بينديشيد و ژرفنگر باشيد و به انديشه هاى سست و ياوه دل نسپاريد و نگراييد و تنها پيرو دانش و يقين باشيد!(1)

اسلام به مخالفين حق مى دهد كه در محافل علمى، اشكال هاى خود را بيان كنند و دلايل خويش را برشمرند و پاسخ بشنويد:

قل! هاتُوا بُرْهانَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ(2)

بگو، دليل هاتان را رو كنيد، اگر راستگويانيد.

به همين جهت بسيار مى شد كه يهود و نصارى و ساير

_______________

1- سوره ى اسراء، آيه ى 36 .

2 - سوره ى بقره ى، آيه 111 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  15  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

گروه هايى كه در برابر اسلام مى ايستادند; نزد پيامبر(صلى الله عليه وآله)يا امامان پاك، مى آمدند و در دين به بحث مى نشستند.

در اعصار و قرون بعد نيز، اين شيوه رايج بود كه اقليّت هاى مذهبى در محافل دانشمندان اسلامى به مناظره مى نشستند; كه تاريخ از آن رويدادها نام برده است.

دكتر گوستاولوبون در كتاب «تمدّن اسلام» مى نويسد:

«... در بغداد، مجلس هايى برپا مى شد و تمام نمايندگان مذهبى يهود و نصارى و هنود و گبر و دهرى در آن شركت مى كردند و باكمال آزادى نطق مى كردند و بيان هر يك با تأمّل شنيده مى شد و فقط تقاضايى كه از آنها مى شد اين بود كه در مناظره هاى خويش، بر دليل عقلى متّكى باشند».

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  16  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

آنگاه دكتر گوستاولوبون اضافه مى كند كه:

«... اگر درست ملاحظه شود، بعد از هزار سال، جنگهاى سخت و وحشيانه و عداوتهاى هواپرستانه و خونريزيهاى بيرحمانه، تاكنون اروپا به تحصيل اين درجه از تساهل و آزادى، موفق نشده است...»(1)

اسلام و دعوت به تفكّر و دانش آموختن

اسلام به انديشيدن، بسيار ارج مى نهد. از خردمندان مى خواهد كه: در آفرينش، زمان، شب، روز، آسمان، زمين، حيوان، انسان، جهان و آنچه در آن است بسيار بيانديشند.(2)

و نيز در زندگى گذشتگان فكر و علّت هاى سقوط و

________________

1- تمدن اسلام - گوستاولوبون، ص 715 - 713 .

2- سوره ى بقره، آيه 164 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  17  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

برافكنده شدن آنان را وارسى كنند تا زندگى خود را از پرتگاه مهالك آنان دور بدارند.(1)

و بارى، اسلام خواستار آن است كه انسان با بينش ژرف و آزاد فكر كند تا افقهاى دوردست انديشه و دانش را در نوردد و هر چه بهتر از وجود خويش بهرهور گردد.

به همين جهت، اسلام به پيشرفتهاى علمى و اكتشافاتى كه به خدمت بشريت گرفته شود; ارج مى گذارد و از اينجاست كه دانشمندان اسلامى در طى قرون بعد از اسلام، بپا خاستند و شاهراه تمدّن بشرى را به زيور كوششهاى علمى خويش آراستند; چندان كه نام بلندشان بر تارك تاريخ علم، جاودانه درخشان

________________

1- سوره ى آل عمران، آيه ى 137 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  18  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

خواهد بود(1).

جرجى زيدان (مسيحى) در «تاريخ تمدّن اسلام» مى نويسد:

«همين كه تمدّن اسلام پا گرفت، و دانشهاى تازه ميان مسلمانان نشريافت، دانشمندانى مسلمان، برخاستند كه افكارشان از بنيانگذاران برخى از رشته هاى علوم، عالى تر بود و در واقع آن علوم، با تحقيقات جديد علماى

________________

1- مانند جابربن حيان، رازى، ابن سينا، خواجه نصير طوسى. كه در علوم عقلى، طبيعى، نجوم، شيمى و... آثار مفيد و ارزنده يى دارند. و حتّى تا اواخر قرن گذشته، كتاب هاى بوعلى در دانشگاه هاى اروپا تدريس مى شد.

دكتر گوستاولوبون در كتاب تمدن اسلام و عرب، ص 710، چاپ اول، مى گويد: «مسيو رنان مى نويسد: آلبرت بزرگ هر چه داشت از بوعلى سينا فرا گرفته بود.»

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  19  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

اسلام، رنگ تازه يى گرفت و مناسب با تمدّن اسلام پيش رفت.»(1)

مسيو ليبرى مى نويسد: «اگر اسلام از گردونه ى تاريخ، خارج شده بود; عصر تجديد علمى اروپا تا چندين قرن عقب مى افتاد.»(2).

اسلام و زندگى

از ديدگاه اسلام، بين زندگى مادّى و معنوى و دنيا و دين، تضادّى وجود ندارد.

از نظر اسلام، آنان كه در دنيا دنبال كار نمى روند و كوشش نمى كنند; ناپسندند اگر چه آنان هم كه جز به منافع شخصى و خورد و برد، به چيزى ديگر

_______________

1- تاريخ تمدن اسلام، جرجى زيدان، ص 598 .

2- تمدن اسلام، گوستاولوبون، ص 715 - 706 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  20  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نمى انديشند همچنان از نظر اسلام منفورند.

امام صادق(عليه السلام)فرمودند:

آن كه دنيايش را به آخرت واگذارد يعنى به نام زهد دست از فعّاليّت هاى زندگى بشويد و نيز آن كه آخرتش را به خاطر دنيا، از دست بنهد از ما نيست(1).

پس مى توان گفت كه اسلام، در اين مورد، چونان دو چشم روشن و مراقب است تا كردارهاى مسلمانان، با جنبشى همسنگ، هم در سوى دنيا و بهرهورى هاى خردمندانه از آن پيش رود و هم به جانب دنياى معنوى تنظيم گردد. پس در اسلام، رهبانيّت و سربار جامعه بودن و كناره گيرى و فردگرايى و انزوا وجود ندارد; پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرمود كه:

_______________

1- وسائل الشيعه، ج 12، ص 49 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

لَمْ يُكتَب علينا الرّهبانيه اِنَّما رهبانيّةُ اُمّتى ، الجهادُ فى سَبيل اللّهِ(1)

رهبانيت بر ما نيامده است، رهبانيت پيروان من، جهاد در راه خداست.

احكام اسلام و پيشرفت زمان

تحوّل يافتن و تكامل و توسعه ى وسايل زندگى و پيشرفت عوامل تمدّن، هيچ گونه منافاتى با جاودانگى احكام اسلام ندارد، چرا كه ناسازگارى يك قانون با اين گونه پيشرفتها; وقتى پديدار مى شود كه آن قانون، بر وسايل ابتدايى و عوامل ويژه يى تكيه كرده باشد، مثلا اگر قانونى بگويد: هميشه به هنگام نوشتن بايد فقط از دست استفاده كرد و به هنگام مسافرت فقط از الاغ و...

_______________

1- بحار، ج 70، ص 115 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

در اين صورت اين قانون همگام پيشرفت علم و تمدّن، نمى تواند قدم بردارد.

اما اگر قانونى تكيه بر وسايل ويژه يى نداشته و به هنگام قانون گذارى، تنها آنها را به عنوان مثال ذكر كرده باشد; ديگربا پيدايش وسايل جديد و پيشرفت عوامل تمدّن منافاتى نخواهد داشت.

اسلام از اين گونه است يعنى نظرى خاص به وسايل يك عصر ندارد مثلا مى گويد: در برابر بيگانگان بايد نيرومند باشيد تا از حقوق حياتى و انسانى خويش دفاع كنيد.

در اين قانون، با آن كه در عصر شمشير و اسب وضع شده است، هرگز نظرى روى افزار جنگ همان زمان اعمال نشده است، يعنى اسلام هرگز نگفته است:

جهاد اسلامى به طور حتم بايد با شمشير انجام گيرد.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

پس امروز هم قابل اجرا است.

همين طور در مورد معاملات و كسب و كار و...

پس، دامنه ى تمدّن و وسايل و عوامل آن تا هر جا بگسترد از حوزه ى شمول قوانين اسلام بيرون نخواهد رفت و اين است يكى از رازهاى جاودانگى اسلام.

جرج برناردشاو; فيلسوف و دانشمند شهير انگليسى مى گويد:

اسلام تنها دينى است كه با تمام ادوار زندگى بشر، سازگاراست و شايستگى دارد كه هر نسلى را جلب كند(1).

آيا رژيم ها و افكار روز، ما را بى نياز مى كند؟

شكى نيست كه بشر در راه دانش، بسيار پيش رفته است; اما، دانشمندان خود اعتراف دارند كه دانستنيهاى

_________________

1- تمدّن و علوم اسلام، ص 13 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

آنان نسبت به نادانسته هايى كه در جهان آفرينش وجود دارد، قابل قياس نيست. و اساساً چون بينش آنان محدود است نمى توانند به تمام اسرار جهان و نيازهاى اصلى و فطرى پى ببرند.

علاوه آن كه، چون بشر هر چه پيش رود، از اشتباه مصون نيست; پس در زمينه ى خواسته هاى بشرى، هر چه عرضه شود، در هر دوره يى، صددرصد اطمينان بخش نمى تواند بود. چرا كه ممكن است عوامل محيط و ديگر چيزها ناخودآگاه در فكر و بينش او اثر بگذارد و او را از واقعيّت دور سازد.

اما برنامه هاى اصيل اسلام، چون از ريشه ى وحى، روييده اند، در آن احتمال اشتباه راه ندارد و مى تواند در هر زمانى، راهنمونى اطمينان بخش باشد.

البته بدان شرط كه آن قوانين پاك را در چارچوب

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

ساير سيستم هاى كجرو ادغام نكنند; كه در آن صورت به طور كامل نمى توان از آن بهره برد.

امدادهاى غيبى ادامه دارد

برخى را تصور آنستكه خاتميّت پيامبر(صلى الله عليه وآله)بدين معناست كه پس از او، ارتباط با جهان غيب مسدود مى شود!

اين تصوّر باطلى است چرا كه معنى خاتميّت فقط آن است كه پس از پيامبر اسلام، پيامبر و نيز دين ديگرى نخواهد آمد نه آن كه به طور كلى ارتباط با جهان غيب نيز مسدود شود.

زيرا به اعتقاد ما شيعيان كه به مقام امامت و ولايت امامان پاك دوازده گانه معتقديم، اين ارتباط براى هميشه، از طريق آن پاكان ادامه دارد. و اين خود يكى از امتيازات

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

بزرگ مذهب شيعه است.(1)

صدرالمتألهين در «مفاتيح الغيب» مى نويسد:

«وحى، يعنى نزول فرشته به منظور مأموريّت و پيامبرى، هر چند منقطع شده است; ولى باب الهام و اشراق هرگز بسته نشده و نخواهد شد و ممكن نيست اين راه مسدود گردد.»

در دنياى حاضر، چگونه مى توان به اسلام عمل كرد؟

فساد در دنياى ما، گر چه روز افزون است، و چون بهمن هر چه به دامنه ى زمان بيشتر فرو مى غلتد، عظيم تر مى گردد ودر نتيجه بنيان براندازتر و نابود كننده تر; اما به خاطر داشته باشيم كه بزرگ مردى و منش متعالى، اندر

_________________

1- البته امام مبين همان حقايق و احكامى است كه از طرف خدا به رسول اكرم(صلى الله عليه وآله)وحى شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

بلاى سخت پديد آيد. پس استقلال و شخصيت ما حكم مى كند كه با انحرافات زمان مبارزه كنيم.

اساساً كنترل و اصلاح محيط از وظايف بزرگ ما به حساب مى آيد. پيامبران با زندگى خود درس مبارزه با انحراف هاى زمان را نيز به ما آموخته اند. آنها هرگز پيرو خواسته هاى گمراهانه ى محيط و شهوت هاى گوناگون و تپش آلود جامعه ى خويش نبودند و بارى، آنها محيط را عوض مى كردند نه محيط آنها را.

پيامبر اسلام - كه سلام خدا هماره براو - در مبارزه با سنن انحراف آلود جاهليّت، پاى داريها كرد; تا اجتماع و محيط را دگرگون ساخت:

اختلاف طبقات، تحقير زنان، بت پرستى، جنگ هاى قبيله يى و دهها انحرافهاى ديگر، از عادتها و سنن و معتقدات مردم آن روز بود، اما با پايمردى پيامبر گرامى،

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

همه در هم كوبيده شد.

عدّه يى از بزرگان قريش از جمله عتبه از روش پيامبر سخت ناراحت بودند; جلسه يى ترتيب دادند و پس از مذاكرات برآن شدند تا: او را با وعده يا وعيد(1)،از راه خويش باز گردانند اما پيامبر در پاسخ فرمود:

«مأموريت من همين است. سوگند به خداوند، اگر خورشيد را در يك دست و ماه را در دست ديگرم نهند از راه خويش، پا نمى كشم و ايمان خود دست بر نمى دارم، و تا پيروزى يا مرگ پاى دار خواهم ماند.»(2)

پس: به پيروى از روش آن راهبر آهنين رأى و

________________

1- وعده به معناى وعده هاى خوب و وعيد به معناى تهديد است.

2- سيره ى ابن هشام، ص 295 - 266.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

فرستاده ى خداى;

« بيا ره توشــه برداريم *** قدم در راه بى برگشت بگذاريم»

تا زمان را آن چنان كه بايد بسازيم نه آن كه خويشتن را در اختيار زمان، آن چنان كه هست بگذاريم و خود را بدان وابسته سازيم.